Back to black: koffieboon Tunki (Peru)
Jaaaa, weer eens koffie uit Peru! Koffiebrander Inge Bulthuis van Back to Black in Amsterdam was ook blij verrast toen ze deze bonen kon inkopen. En dit is niet zomaar een boon: in 2010 werd de Tunki verkozen tot beste koffie ter wereld van dat jaar door de Specialty Coffee Association of America (SCAA).
Inheemse koffieboeren
De Tunki koffiebonen worden verwerkt door de Cecovasa coöperatie, die weer bestaat uit 10 kleinere coöperaties in de Puno en Cuzco regio’s in de oostelijke Andes in Peru. Cecovasa staat voor Central de Cooperativas Agrarias Cafetaleras de los Valles de Sandi. Cecovasa bestaat al sinds 1970 toen vijf kleine coops zich groepeerden om meer weerbaar te zijn in de koffiehandel en grotere volumes te consolideren en te exporteren. Op die manier konden ze zelf rechtstreeks exporteren naar buitenlandse markten in plaats van afhankelijk te zijn van lokale tussenmensen die prijzen ver onder het marktniveau geven. De leden van Cecovasa behoren tot inheemse Aymara en Quechua bevolkingsgroepen.
De koffieboeren die tot coöperatie behoren hebben gemiddeld twee hectare met koffiestruiken. De plantages liggen tussen de 1.200 en 2.000 meter in het Andes-gebergte. In Peru groeit de koffie grotendeels onder een bladerdak van inheemse boomsoorten. De Tunki-bonen zijn verwerkt volgens de traditionele methode in Peru: selectief geplukt op rijpheid, ontpulpt op centrale installaties, gewassen en zongedroogd.
Koffie uit Peru
Koffie werd vermoedelijk door de Nederlandse immigranten in Peru geïntroduceerd halverwege de 18e eeuw. Zij namen de Typica-variëteit mee en die boon is nog steeds dominant op vooral de oudere én heel kleine plantages. Peruanen drinken zelf ook veel koffie.
Er zit veel potentie in Peru als koffieland maar er is een aantal uitdagingen. Het goede nieuws is dat er veel plantages zijn boven de 1600 meter en de Typica en Bourbon variëteiten zijn er dominant. Dit zijn belangrijke condities voor kwaliteitskoffie. Waarom komt er dan toch zo weinig goede kwaliteit koffie op de (wereld) markt uit Peru? Veel koffieboeren hebben maar een paar hectare voor de koffieteelt en hun plantage ligt veelal in afgelegen gebieden. Het dichtstbijzijnde stadje is al snel 4 uur, te voet (!) welteverstaan en van daaruit nog 8 uur met de auto naar de dichtstbijzijnde haven. Dat betekent dat veel koffie veel te lang op de plantage blijft nadat het is gedroogd. Voordat het dan op de juiste plek is aangekomen om te verhandelen is de kwaliteit flink aangetast, onder andere door vocht. Een aantal boeren werkt nu hard aan betere opslagmethoden én aan het verkrijgen van biologische keurmerken (hoewel ze vaak allang volgens die normen werken).
Hopelijk zien we in de nabije toekomst meer aanbod van Peruaanse koffie. Want laten we wel wezen, het is ook een kwestie van marketing… Buurlanden Brazilië en Colombia zijn nummer 1 en 2 als het gaat om productie van Arabica koffie. Die landen hebben al jaren grote koffieorganisaties die alles regelen voor de boeren.
De feiten over koffiebonen Tunki (Back to Black)
- Koffiebrander: Inge Bulthuis van Back to Black coffee in Amsterdam
- Plantage: coöperatie van kleine koffieplantages in de Puno en Cuzco regio in de oostelijke Andes in Peru.
- Hoogte: 1.200 – 2.000 meter
- Variëteit: Caturra, Typica, Bourbon, 100% Arabica
- Verwerkingsmethode: gewassen en zongedroogd
- Geschikt voor: espresso en filter. Zijn je bonen gebrand voor espresso, dan maal je ze zo fijn als het zand op een Caribisch strand. De voor filter gebrande bonen maal je iets grover, zoals het zand in Bloemendaal.
- Je proeft: een bloemige zoete koffie met tonen van hibiscus en een notige afdronk.
- Koffiejuffrouw zegt: ‘Verrassend fruitig voor een Zuid-Amerikaanse koffie. Erg lekker zacht. Let op de hazelnootachtige geur als de boon net gemalen is: verrukkelijk!’
